Bảo tồn, phát huy giá trị Thái Y viện triều Nguyễn: Lịch sử và triển vọng phát triển

Tham dự có Phó Bí thư Thường trực tỉnh ủy Phan Ngọc Thọ, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình cùng đại diện các cơ quan quản lý Nhà nước, các nhà nghiên cứu, các chuyên gia, các nhà khoa học đầu ngành y học, sử học, văn hóa, kinh tế, du lịch trên toàn quốc

Tại hội thảo, Th.S Trần Như Đăng Tuyên - Phó Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết, Thái Y viện ở Việt Nam ra đời vào thời vua Lý Thần Tông và được phát triển qua triều Trần, Hồ, Lê, thời chúa Nguyễn và Tây Sơn. Tuy nhiên, dưới triều Nguyễn Thái Y viện đã trở thành một tổ chức Y Dược cho triều đình hoàn chỉnh nhất và nhiệm vụ khám chữa bệnh trong cung đình được đặt lên hàng đầu.

Hội thảo “Thái Y viện triều Nguyễn: Lịch sử và triển vọng phát triển” với mục đích hướng đến làm rõ về lịch sử hình thành, chức năng nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức nhân sự, quá trình hoạt động của Thái Y viện (cơ quan y tế cao nhất dưới triều Nguyễn) và cung cấp thêm các bài thuốc, các phương pháp chữa trị và bảo vệ sức khỏe theo y học cổ truyền, các công trình nghiên cứu phòng và chữa bệnh, các giá trị về y học cổ truyền có nguồn gốc từ Thái Y viện triều Nguyễn.

Mặc dù ngày nay, công việc của Thái Y viện không còn nữa, nhưng những điểm son về y học của triều đại vẫn còn, đặt ra vấn đề cần nghiên cứu, khai thác lịch sử để soi rọi cho công tác kế thừa, đề xuất hướng bảo tồn, phát huy truyền thống vùng đất ngự y.

Trên cơ sở phân tích giá trị của Thái Y viện, nhờ vậy định hướng cho các nhà quản lý, nhà khoa học nghiên cứu và phát huy hiệu quả những nguồn dược liệu quý, các bài thuốc, các phương pháp chữa trị và bảo vệ sức khỏe theo y học cổ truyền có nguồn gốc từ cung đình chọn lọc đưa một số hoạt động và phương thuốc vào chương trình du lịch chăm sóc sức khỏe tại Thừa Thiên - Huế. Bên cạnh đó, nhằm tạo thêm sản phẩm du lịch đặc trưng của Cố đô Huế và đặt ra vấn đề trong việc đề xuất chính sách, sự phát triển trong các lĩnh vực văn hoá, du lịch, y tế, quản lý y học cổ truyền góp phần vào phát triển kinh tế xã hội. Sưu tầm sách về y học cổ truyền, dược liệu, bài thuốc quý trong Nhân dân để lưu trữ, nghiên cứu và phát triển những bài thuốc, dưỡng sinh ăn uống…

Hội thảo đã nhận được hơn 40 báo cáo tham luận từ các cơ quan quản lý Nhà nước, các nhà nghiên cứu, các chuyên gia, các nhà khoa học đầu ngành y học, sử học, văn hóa, kinh tế, du lịch trên toàn quốc tập trung vào hai nội dung là “Giá trị lịch sử của Thái Y viện triều Nguyễn” và “Thái Y Viện triều Nguyễn: Triển vọng phát triển”.

Một số tham luận còn đặt ra nhiều vấn đề trong phát huy hiệu quả những nguồn dược liệu quý, các bài thuốc, các phương pháp chữa trị theo y học cổ truyền có nguồn gốc từ cung đình. Trên cơ sở đó gợi ý một số hoạt động và phương thuốc vào chương trình du lịch chăm sóc sức khỏe, tạo thêm sản phẩm đặc trưng cho Cố đô Huế. 

Trong những năm qua, tại Huế, các hội nghị, hội thảo, dự án nghiên cứu liên quan đến Thái Y viện triều Nguyễn (cơ quan nghiên cứu y thư, chuyên trách chăm sóc sức khỏe cho Vua, Hoàng gia) cũng như các hoạt động sưu tầm, biên dịch và triển khai ứng dụng nền y học cổ truyền xuất phát từ Thái Y viện triều Nguyễn đã thu được một số thành quả nhất định. Hội thảo đã góp phần đánh giá một cách hệ thống, định hướng bảo tồn, kế thừa và phát triển giá trị di sản có nguồn gốc từ Thái Y viện dưới triều Nguyễn phục vụ phát triển du lịch, kinh tế - xã hội một cách hữu hiệu.

Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế Nguyễn Thanh Bình cho biết, trong những năm qua, công tác nghiên cứu liên quan đến Thái Y viện triều Nguyễn cũng như các hoạt động sưu tầm, biên dịch và triển khai ứng dụng nền y học cổ truyền xuất phát từ Thái Y viện triều Nguyễn đã từng bước được chú trọng. Trên cơ sở phát huy những giá trị truyền thống y dược, ngày nay hệ thống y dược Thừa Thiên - Huế tiếp tục phát triển mạnh mẽ đã góp phần quan trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân, xây dựng Huế thành trung tâm y tế chuyên sâu của cả nước.

Cũng tại hội thảo, ông Nguyễn Văn Phúc, Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế nhấn mạnh: các tham luận báo cáo tại hội thảo sẽ là nguồn tư liệu quý để phục vụ cho nghiên cứu, sưu tầm tư liệu nhằm phục dựng lại di sản Thái Y Viện triều Nguyễn qua đó khôi phục những giá trị văn hóa lịch sử truyền thống của dân tộc, đưa vào quảng bá khai thác và phát triển kinh tế - du lịch - dịch vụ ở Thừa Thiên - Huế. Bên cạnh đó, việc nghiên cứu còn tạo nên lợi thế cạnh tranh cũng như nét đặc trưng cho địa phương khi phát triển loại hình du lịch chăm sóc sức khỏe với các tỉnh, thành khác.

"Thời gian tới, tỉnh sẽ đẩy mạnh công tác xã hội hóa trong khai thác phát triển các loại hình du lịch ở khu vực Đại Nội, trong đó có sản phẩm gắn với y thuật cung đình của Thái Y viện triều Nguyễn; tăng cường quảng bá loại hình, sản phẩm du lịch và tinh hoa Đông y Huế; đào tạo nguồn nhân lực chăm sóc sức khỏe", đại diện Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế nhấn mạnh.

Bên lề hội thảo còn có gian hàng trưng bày dược liệu, sản phẩm chăm sóc sức khoẻ, sản phẩm truyền thống văn hoá Huế. Đặc biệt có các sản phẩm Ngự dược Thái Y viện nhằm tuyên truyền và quảng bá rộng rãi hơn nữa về những bài thuốc quý, những sản phẩm tinh hoa trên vùng đất Cố Đô vào đời sống.

Năm 1804, Vua Gia Long cho thành lập Thái Y viện với bộ máy tổ chức hoàn chỉnh. Thái Y viện là nơi quy tụ nhiều thầy thuốc giỏi khắp cả nước về Kinh đô Huế để chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho hoàng gia và triều thần. Đây là nơi nghiên cứu, truyền nghề y cũng như lưu lại nhiều bài thuốc giá trị của nhiều danh y nổi tiếng.